Ρίγανη – Το φυτό που λαμπραίνει το βουνό

Ιούλιος ! Ο μήνας που τα βουνά της περιοχής μας, γεμίζουν με την μεθυστική μυρωδιά ενός αγαπημένου μας φυτού. Της ρίγανης !

[ΠΡΟΣΟΧΉ ! Ποτέ δεν βγάζουμε το φυτό από τη ρίζα του]

Ρίγανη
Tο Φυτό που λαμπραίνει το Βουνό

Την άνοιξη που η φύση αναγεννιέται, οι περίπατοι στα μονοπάτια γύρω από το χωριό είναι τουλάχιστον αναζωογονητικοί. Η ανθοφορία των φυτών βρίσκεται στο απόγειό της, ξυπνώντας μ΄ αυτόν τον τρόπο όλες τις αισθήσεις του περιπατητή. Μια πανδαισία χρωμάτων από τα ποικίλα φυτικά είδη που ανθοφορούν, οι μοναδικοί ήχοι των πουλιών και των εντόμων καθώς και τα ευωδιαστά αρώματα της φύσης συνθέτουν ένα μοναδικό τοπίο.
Η ποικιλία της χλωρίδας του τόπου αυτού υπερέχει σημαντικά σε σύγκριση με άλλους τόπους της χώρας μας κι ιδιαίτερα όσον αφορά την ποικιλία και αφθονία του σε αρωματικά-φαρμακευτικά-μελισσοκομικά είδη. Χαμομήλι, δυόσμος, φασκόμηλο, μάραθο, μελισσόχορτο, ρίγανη και πολλά άλλα αναδύοντας τις χαρακτηριστικές οσμές τους προκαλούν τους περιπατητές να ακολουθήσουν μια συνήθεια αιώνων, να τα συλλέξουν είτε για μαγειρική χρήση είτε και για φαρμακευτικούς λόγους.
Ένα από αρωματικά-φαρμακευτικά είδη που υπερέχει σημαντικά όσον αφορά τον πληθυσμό του και την ποιότητα του στη νοτιοανατολική Μεσόγειο αλλά και στην περιοχή μας είναι η Ρίγανη. Οι αρχαίοι Έλληνες αναγνώριζαν τη τεράστια θρεπτική και φαρμακευτική της αξία, γι΄ αυτό της είχαν δώσει κι αυτή την ονομασία. Ρίγανη σημαίνει το φυτό που λαμπραίνει το βουνό. Προέρχεται από τη σύνθεση των λέξεων «όρος» και «γάνος» (λαμπρότητα), γεγονός που αποδεικνύει το πόσο σημαντική ήταν γι΄ αυτούς. Επίσης για τους αρχαίους Έλληνες αποτελούσε σύμβολο χαράς και ευτυχίας γι΄ αυτό και το στεφάνι στους γάμους τους περιείχε και κλαδιά Ρίγανης.
Τι είναι αυτό όμως που κάνει την ρίγανη και κυρίως την ελληνική, παγκοσμίως γνωστή αλλά και απαραίτητη; Σε εργαστηριακές δοκιμές έχει αποδειχθεί ότι οι ιδιότητες της είναι πολλές. Ποια είναι όμως τα συστατικά της με την τόσο μεγάλη βιολογική δράση; Το αιθέριο έλαιο της ρίγανης (ριγανέλαιο) περιέχει δύο κύριες φαινολικές ενώσεις την καρβακρόλη και τη θυμόλη οι οποίες δρουν συνδυαστικά και στις οποίες αποδίδονται οι ισχυρές βιολογικές δράσεις της.

Η ρίγανη είναι ίσως το σημαντικότερο μαγειρικό βότανο. Το αιθέριο έλαιο της δρα ως αρωματικό και συντηρητικό στα τρόφιμα προσδίδοντας τους παράλληλα μια ξεχωριστή γεύση. Είναι δε πιο αρωματικό όταν είναι αποξηραμένο, απ’ ότι φρέσκο.
Χρησιμοποιείται επίσης στην αρωματοποιία και στην σαπωνοποιία.
Αποτελεί σημαντικό μελισσοκομικό φυτό.
Παλαιότερα χρησιμοποιούνταν και στην Ιατρική , όχι όμως και σήμερα. Ανά τους αιώνες αποτελούσε βασικό στοιχείο στα γιατροσόφια. Στις μέρες μας χρησιμοποιείται με ποικίλους τρόπους ως βελτιωτικό. Ειδικότερα, μπορούν να αναφερθούν διάφορες βελτιωτικές της χρήσεις, που σε κάθε περίπτωση όμως η συστηματική χρήση θα πρέπει να γίνεται με την ενημέρωση κάποιου γιατρού. Σαν αφέψημα βοηθάει στην ατονία των εντέρων, ανοίγει την όρεξη, διευκολύνει την πέψη, ηρεμεί το νευρικό σύστημα. Χρησιμοποιείται σαν αποχρεμπτικό για το βήχα, τη δύσπνοια, βρογχίτιδα και φυματίωση των πνευμόνων. Γενικά έχει αναισθητικές, αντιδιουρητικές, αντισηπτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντισπασμωδικές, εντεροχαλαρωτικές και αντιρρευματικές ιδιότητες. Βοηθά στους μυϊκούς πόνους και στους ρευματισμούς. Επίσης καταπολεμά αποτελεσματικά τον πονόδοντο, όταν εφαρμοσθεί τοπικά.
Η αποξηραμένη ρίγανη περιέχει 3 έως 5% αιθέριο έλαιο, σε μερικές δε περιοχές και μόνο στην Ελλάδα, μπορεί να φτάσει και να περάσει το 7%.

Γνωρίζατε ότι… η ρίγανη αποτελεί πολύ καλή πηγή φυτικών ινών, σιδήρου και β-καροτίνης;
Γνωρίζατε ότι… η ρίγανη έχει 12 φορές ισχυρότερη αντιοξειδωτική δράση από το πορτοκάλι, 30 φορές περισσότερο από την πατάτα και 42 φορές περισσότερο από το μήλο;

ΠΡΟΣΟΧΉ ! Ποτέ δεν βγάζουμε το φυτό από τη ρίζα του, παρά μόνο παίρνουμε 1-2 ματσάκια όσο δηλαδή χρειαζόμαστε.

Κείμενο: κα Β. ΛΕΜΠΙΔΑ