Δελβινάκι Ομορφιά και Παράδοση

19 Ιουνίου, 2020, στο Echorama

Δελβινάκι Μαγική Ομορφιά και Παράδοση. 

Το Δελβινάκι αποτελεί ένα από τα πιο ζωντανά χωριά της επαρχίας Πωγωνίου.
Αν και είναι περίκλειστο από ψηλά βουνά και δύσβατα φαράγγια, το Πωγώνι, λόγω της νευραλγικής θέσης του, κατάφερνε πάντα να βρίσκεται στο προσκήνιο της Ιστορίας. Βρισκόμαστε στο νομό Ιωαννίνων, ακριβώς πάνω στη μεθοριακή γραμμή που χωρίζει την Ελλάδα από την Αλβανία, περίπου 60 χιλιόμετρα βόρεια της πρωτεύουσας, σ’ έναν τόπο όπου κυριαρχούν οι ορεινοί όγκοι των βουνών Νεμέρτσικα, Κασιδιάρης, Τσαμαντάς και τον διατρέχουν ζωηρά ποτάμια (όλα παραπόταμοι του Καλαμά).

Το Δελβινάκι αποτελεί ένα από τα πιο ζωντανά χωριά της επαρχίας Πωγωνίου, αφού κρατάει κοντά του 1.000 μόνιμους κατοίκους. Καθώς απέχει από τα Ιωάννινα μόλις 40 χιλιόμετρα, ενδείκνυται για διαμονή, αφού μάλιστα εδώ λειτουργούν και ξενώνες. Το αρχιτεκτονικό και ιστορικό ενδιαφέρον ελκύει η εκκλησία της Παναγιάς, κτίσμα του 1153, αλλά και το εντυπωσιακό κτίριο του παλιού Παρθεναγωγείου, που σήμερα στεγάζει την Ταπητουργική σχολή.
Ακολουθώντας το δρόμο για Κακαβιά, περνάμε τη λίμνη Ζαραβίνα και μετά από 18 χλμ. φτάνουμε στο Χάνι Δελβινακίου όπου στρίβουμε δεξιά όπως δείχνουν οι ταμπέλες για Δελβινάκι. Το κεφαλοχώρι βρίσκεται σε ύψος 700 μ. περίκλειστο από βουνά χαμηλού υψομέτρου καλυμμένα από αρχαία δρυοδάση.
Το χωριό διαθέτει δημοτικό ξενώνα, λαογραφικό μουσείο, Δ.Ε.Α.Π. (Δημοτικό Ελεύθερο Ανοικτό Πανεπιστήμιο), δημοτική πινακοθήκη και αγροτική παιδική βιβλιοθήκη ενώ έχει σπουδαία παράδοση στο δημοτικό τραγούδι. Χαρακτηριστικό είναι πως κάθε χρόνο διοργανώνονται εκδηλώσεις με θέμα το πολυφωνικό δημοτικό τραγούδι.

Το Λαογραφικό μουσείο του χωριού “ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΤΣΕΛΗΣ” (ένα από τα καλύτερα της Ηπείρου), στεγάζεται σε παραδοσιακό κτίριο ανακαινισμένο, πρώην Δημόσιο Ταμείο) το οποίο παραχωρήθηκε από τον Δήμο, για αυτό το σκοπό.
Το Δελβινάκι συγκροτημένο σε συνοικισμό, χρονολογείται περίπου στο 1620 με την σύμπτυξη μικρών οικισμών, από Κτηνοτρόφους και Γεωργούς , όπως η Γάλιανη, ο Κλοκός, η Μεσσαριά, η Σωτήρα, η Πλασιάβιστα όπου σώζονται ακόμη τα ερείπια. Οι πρώτοι κάτοικοι του ήταν εκείνοι που προήλθαν από την σύμπτυξη αυτών των οικισμών, γεωργοί και κτηνοτρόφοι οι οποίοι αργότερα, μετά τον 16ον αιώνα, άρχισαν να μεταναστεύουν ειδικά προς την Κωνσταντινούπολη και επιδόθηκαν στο εμπόριο και την βιοτεχνία. Έτσι δημιουργήθηκε ο πρώτος μεταναστευτικός πυρήνας Δελβινακιωτών στην Κωνσταντινούπολη ο οποίος χάριν στην οικονομική του ευρωστία έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, πληρώνοντας σημαντικά ποσά ώστε να εξευμενίσει την κτηνώδη μανία του τυράννου Αλή Πασά των Ιωαννίνων.

Το Δελβινάκι στάθηκε ηρωικό προπύργιο στον ξεσηκωμό κατά του τυράννου της Ηπείρου και φυσικά οι αδιάκοποι αγώνες των κατοίκων του, έκαναν τον Αλή Πασά να εκμυστηρεύεται στους έμπιστούς του, ότι «το Δελβινάκι με τα γρόσια και το Σούλι με το ντουφέκι, του άσπρισαν τα γένια…».
Η τουριστική αξία που είχε αποκτήσει το Δελβινάκι τον 18ον αιώνα ήταν μοναδική. Πόλος έλξης των Ευρωπαίων ειδικά τουριστών υπήρξε η φαντασμαγορική τοποθεσία πάνω στην οποία είναι χτισμένο. Είναι αδύνατο να φανταστεί κανείς σε υψόμετρο 740 μ πάνω από την θάλασσα τέτοια γοητεία που προσφέρουν οι πέριξ της κοιλάδας που χτίστηκε το Δελβινάκι άνισου ύψους και σχήματος λόφοι με πλούσια βλάστηση σε όλους τους τόνους πρασίνου. Έτσι το Δελβινάκι πήρε από την διαρκή Έκθεση Ηπείρου το χρυσό μετάλλιο για την τουριστική του τοποθεσία.

Όταν ο Λόρδος Βύρων το 1809 επισκέφθηκε το Δελβινάκι αναφέρει ότι ευρέθη προ μαγευτικής θέας. Αυτό ήταν και το κίνητρο να δημιουργηθεί ένα τουριστικό κύμα Ευρωπαίων τουριστών προς το Δελβινάκι του 18ου αιώνα όπως του Γάλλου ιστορικού Pougueville και του συγγραφέα Leak.

Κείμενα Κώστας Χριστοφιλόπουλος
Φωτογραφία Βασίλης Λάππας Vassilis Lappas