Καθεδρικός Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου Δελβινακίου

Ὁ Ναός, βρίσκεται στο κέντρο του Δελβινακίου. 

Ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο της τρίκλιτης βασιλικής. 

Στο οικοδόμημα παρατηρούνται σήμερα δύο κτιριακές φάσεις. Στην πρώτη φάση ανήκει το ανατολικό τμήμα του Ναού, με το Ιερό και το θολοσκέπαστο μέρος του κυρίως Ναού με τούς τέσσερις κίονες. Στη δεύτερη ανήκει το δυτικότερο και μεταγενέστερο τμήμα του κυρίως Ναού, καθώς και ὁ υπερυψωμένος νάρθηκας. Επρόκειτο για μια επέκταση με την αφαίρεση του αρχικού δυτικού τοίχου και την προσθήκη δύο ακόμη κιόνων και δύο πεσσών. 

Εξωτερικά ἡ ημικυκλική αψίδα έχει ανακατασκευαστεί, ενώ στο μέτωπο του τοίχου, ψηλότερα, βρίσκεται εντοιχισμένος πωρόλιθος με την ένθετη κεραμική χρονολογία «ζρκξ» (1620). Στη βόρεια εξωτερική πλευρά διακρίνεται ἡ διαφορά στην τοιχοποιία, ενώ ἡ νότια έχει σοβατιστεί και έχει προσαρτηθεί κατά μήκος νεότερο χαγιάτι με βοηθητικό δωμάτιο. Στις δύο μακριές πλευρές του ναού υπάρχουν μεγάλα φωτιστικά ανοίγματα. Επάνω από τη θύρα εισόδου στη δυτική πλευρά του ναού σώζεται ἡ ανάγλυφη επιγραφή «ΗΓΟΥΜΕΝΕΥΟΝΤΟΣ ΤΟΥ ΥΨΗΛΟΤΑΤΟΥ ΠΑΣΙΑ ΖΑΔΕ / ΒΕΖΗΡ ἈΛΗ ΠΑΣΑ ΤΗ ΣΥΝΚΑΤΑΝΕΥΣΕΙΚΑΙ ἈΔΕΙΑ / ἈΥΤΟΥ ΩΚΟΔΟΜΗΘΗ Ὁ ΘΕΙΟΣ ΟΥΤΟΣ ΚΑΙ / ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΔΑΠΑΝΗ ΜΕΝ ἈΥΤΟΥ ΤΟΥ ΝΑΟΥ / ἘΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΕ ΤΩΝ ΤΙΜΙΩΤΑΤΩΝ ΠΡΟΕΣΤΩΤΩΝ / ΧΩΡΑΣ ΤΗΣ ἈΥΤΗΣ ἘΤΕΙ 1810». 

Επίσης, στη θύρα της κεντρικής εισόδου υπάρχει και ἡ επιγραφή «ἘΚΤΙΣΤΑΙ Ὁ ΝΑΟΣ ΤΟ ΠΡΙΝ ΤΟΙΣ ἘΓΧΩΡΙΟΙΣ ἈΧΚ / ΝΥΝ ΔΕ ΤΟΙΣ ἈΥΤΩΝ ΗΥΞΗΘΗ ἈΠΟΓΟΝΟΙΣ ἈΩΙΒ». 

Το εσωτερικό του Ναού είχε καλυφθεί κατά τον 19ο αιώνα με σοβά, ὁ οποίος αφαιρέθηκε την δεκαετία του 1980, και αποκαλύφθηκε ὁ ζωγραφικός διάκοσμος του αρχικού Ναού. 

Οι τοιχογραφίες του μεγαλύτερου τμήματος του Ιερού καθώς και μικρού μέρους του κυρίως Ναού ανάγονται στον 17ο αιώνα, ενώ έχουν ως καλλιτεχνικά πρότυπα αντίστοιχες του 15ου αιώνα. Στη νότια τοξοστοιχία του αρχικού τμήματος του κυρίως Ναού υπάρχει ἡ επιγραφή «,ἈΧ(Ν)S» (1656). Στα κατώτερα μέρη του βόρειου και νότιου τοίχου υπάρχει νεότερη ζωγραφική φάση, πού πιθανόν χρονολογείται στις αρχές του 18ου αιώνα. 

Το ξυλόγλυπτο τέμπλο είναι του 1850, ενώ σώζονται στο Ναό ὁ σταυρός και τα λυπηρά, πού ενδεχομένως ανήκουν στο αρχικό τέμπλο και ανάγονται στον 15ο αιώνα. Σέ αυτή τη σύνθεση είναι επίσης προσαρτημένα δύο εικονίδια Ευαγγελιστών του 17ου αιώνα, πού προέρχονται από το Ναό των Αγίων Θεοδώρων Δελβινακίου.